Trong đời sống hằng ngày, đường gần như xuất hiện trong mọi loại thực phẩm từ món tráng miệng đến nước uống và thậm chí cả những món mặn tưởng chừng “không ngọt”. Điều này khiến nhiều người lo lắng rằng việc ăn quá nhiều đường có thể là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh tiểu đường.
Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng người tiêu thụ quá nhiều đường, đặc biệt là đường tinh luyện và các loại đồ uống có đường, có tỷ lệ mắc tiểu đường cao hơn đáng kể. Dù đường không phải là nguyên nhân duy nhất, nhưng việc lạm dụng đường chắc chắn góp phần đẩy nhanh quá trình hình thành bệnh tiểu đường tuýp 2.
Khi bạn ăn quá nhiều đường nhưng lại ít vận động, cơ thể dễ rơi vào tình trạng thừa năng lượng, dẫn đến tăng cân và béo phì. Đây là yếu tố nguy cơ lớn nhất khiến các tế bào trong cơ thể trở nên đề kháng insulin, nghĩa là insulin không còn hoạt động hiệu quả như trước. Khi đề kháng insulin xảy ra, tuyến tụy phải làm việc nhiều hơn để sản xuất insulin, nhưng theo thời gian, khả năng này suy giảm, khiến đường trong máu tăng cao và dẫn đến tiểu đường.
Đối với những người đã có sẵn vấn đề về tuyến tụy, việc ăn nhiều đường càng khiến nguy cơ mắc tiểu đường cao hơn, vì cơ thể không thể sản xuất đủ insulin để chuyển hóa lượng glucose nạp vào.
Nhiều người lầm tưởng rằng người mắc tiểu đường phải tuyệt đối kiêng đường. Tuy nhiên, trên thực tế, người bệnh không cần và cũng không nên loại bỏ hoàn toàn đường khỏi chế độ ăn. Trong quá trình điều trị, đặc biệt là ở những bệnh nhân sử dụng insulin, cơ thể đôi khi có thể rơi vào tình trạng hạ đường huyết, mức đường trong máu xuống quá thấp. Khi đó, việc bổ sung một lượng nhỏ đường là cần thiết để nhanh chóng đưa đường huyết trở lại mức an toàn, tránh nguy hiểm.
Dù vậy, điều quan trọng nhất đối với bệnh nhân đái tháo đường chính là kiểm soát chặt lượng đường nạp vào, không để vượt quá nhu cầu của cơ thể. Nếu tiêu thụ đường quá mức, đặc biệt là đường tinh luyện, đồ ngọt, bánh kẹo, nước có gas… đường huyết sẽ tăng cao và khó kiểm soát hơn.
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo rằng mỗi người trưởng thành nên giảm lượng đường tự do trong chế độ ăn hằng ngày để bảo vệ sức khỏe lâu dài. Mức tiêu thụ tối đa được đề xuất là khoảng 30g đường mỗi ngày, tương đương 7 muỗng cà phê nhỏ. Nghe có vẻ nhiều, nhưng trên thực tế, chúng ta rất dễ vượt quá con số này nếu không chú ý đến thành phần dinh dưỡng trong thực phẩm.
Nhiều món ăn quen thuộc tưởng chừng “ít ngọt” lại chứa lượng đường đáng kể. Chẳng hạn, chỉ một muỗng sốt cà chua đã chứa khoảng 1 muỗng cà phê đường, và một chiếc bánh quy sô-cô-la có thể cung cấp tới 2 muỗng cà phê đường. Nếu bạn sử dụng những món này trong nhiều bữa ăn hoặc kết hợp thêm đồ uống ngọt, lượng đường hấp thụ trong ngày sẽ tăng lên nhanh chóng.
Việc cắt giảm đường trong chế độ ăn không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn góp phần phòng ngừa tiểu đường, bệnh tim mạch và nhiều vấn đề sức khỏe khác. Những thay đổi nhỏ trong thói quen ăn uống và sinh hoạt có thể mang lại hiệu quả rõ rệt mà không làm ảnh hưởng đến chất lượng bữa ăn.
Bạn có thể bắt đầu bằng việc thay thế các món ăn nhiều đường bằng các lựa chọn tự nhiên và bổ dưỡng hơn. Thay vì bánh kẹo, sôcôla hay bánh quy, hãy ưu tiên sữa chua không đường, trái cây tươi, các loại hạt không muối hoặc rau củ cắt nhỏ. Một cốc sữa chua tự nhiên trộn trái cây hoặc một nắm hạt nhỏ là lựa chọn nhẹ nhàng nhưng vẫn giàu năng lượng.
Ngoài ra, hãy giảm lượng đường trong công thức nấu ăn và cân nhắc dùng chất tạo ngọt ít năng lượng khi cần thiết.
Nhiều thực phẩm giảm béo, đồ uống có ga, nước trái cây đóng chai hay các loại sốt chế biến sẵn thường chứa lượng đường cao hơn bạn nghĩ. Khi đi chợ, bạn nên đọc kỹ nhãn thành phần: Nếu đường, sirô bắp hoặc mật ong xuất hiện ngay những vị trí đầu tiên, sản phẩm đó có hàm lượng đường cao và nên hạn chế.
Ngoài ra, thay vì ăn ngoài thường xuyên, tự nấu ăn tại nhà sẽ giúp bạn chủ động kiểm soát lượng đường trong từng món ăn.
Hoạt động thể chất không chỉ giúp đốt cháy năng lượng mà còn cải thiện độ nhạy insulin, hỗ trợ cơ thể xử lý đường hiệu quả hơn. Hãy duy trì ít nhất 150 phút vận động mỗi tuần, kết hợp đi bộ, đạp xe, bơi lội hoặc các bài tập nhẹ.
Nếu bạn thích đồ uống ngọt, hãy chuyển sang phiên bản không đường hoặc dùng nước lọc thêm chanh và lá bạc hà. Đồ uống chứa đường chỉ nên được dùng trong trường hợp đặc biệt như hạ đường huyết.
Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin ăn nhiều đường có bị tiểu đường không. Dù ăn nhiều đường không phải là nguyên nhân duy nhất gây tiểu đường, thói quen tiêu thụ đường quá mức lại là yếu tố làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt khi kết hợp với lối sống ít vận động và thừa cân. Hiểu rõ cách đường ảnh hưởng đến cơ thể sẽ giúp bạn điều chỉnh khẩu phần phù hợp, lựa chọn thực phẩm thông minh và bảo vệ sức khỏe lâu dài. Khi duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và kiểm soát đường hợp lý, bạn có thể giảm nguy cơ mắc tiểu đường và duy trì cuộc sống năng động, khỏe mạnh mỗi ngày.
Nguồn: Long Châu
Xem thêm: